Hardlopen: medicijn zonder bijwerkingen?


Peter - ParkIn het enige echte Sporta Magazine hebben we de kans gekregen om ons licht te laten schijnen over een minder voor de hand liggend onderwerp:

Hardlopen als goede én goedkope therapie?

U kan er hier méér over lezen:

http://www.sportamagazine.be/artikels/hardlopen-medicijn-zonder-bijwerkingen-feel-good-runners-high

Het is een eerste verkenning. Er valt nog zoveel méér over te zeggen.

Het is een onderwerp dat naar mijn (immer bescheiden) mening méér aandacht verdient dan het vandaag krijgt.

Beste lezer, ik kijk alvast uit naar uw reactie !!

Here we go.

Je hoort het vaak: Running is cheaper than therapy. Want je kan hardlopen dan wel associëren met pijn en vermoeidheid, er komen ook stofjes vrij die je een aangenaam gevoel bezorgen.

Wanneer een loper zijn ervaringen beschrijft, komt het toch vaak hier op neer: “Dat het hardlopen een héérlijk, gelukzalig gevoel oplevert” (meestal nà de training).

En dus biedt de ‘runners high’ misschien wel prima bescherming tegen de waan van de dag?

Dat bevestigt ook Jelle Oostvogels, also known as “Snelle Jelle”:

“In onze Westerse cultuur hebben we de slechte gewoonte om elkaar voortdurend op te jagen.  Bedrijfslaptop & smartphone zorgen ervoor dat we steeds bereikbaar zijn en ook in onze privé-tijd nog werken. Hardopen brengt rust in mijn hoofd. Heerlijk om aan niets te moeten denken, behalve je ademhaling! Na het lopen voel ik me volledig zen! Zalig!”

Hardlopen als bescherming voor je brein?

Prof. Erik Scherder die aan de VU Amsterdam de afdeling Klinische Neuropsychologie leidt, legt uit hoe hardlopen je brein beschermt:

“Bewegen is heel belangrijk, het is niet alleen goed voor je lichaam, maar het stimuleert ook belangrijke hersengebieden. Door te bewegen verminder je stressreacties. Stresshormonen worden effectiever afgeremd en je kunt beter omgaan met situaties. Het probleem is dat onze tijd achter het beeldscherm is gestegen en het bewegen is verminderd. Dat is desastreus voor de hersenen.”

Depressie

De vraag ligt voor de hand: Wat kan lopen betekenen voor mensen die lijden aan een mentale aandoening? Bijvoorbeeld bij depressie is er steeds meer het inzicht dat beweging en sport helpen, als onderdeel van de behandeling. In Nederland staat dat zo in de meeste recente behandelrichtlijn depressie! Immers, antidepressiva hebben vaak ernstige nadelen: risico op overgewicht, risico op seksuele functiestoornissen. Vaak leidt dit tot langdurig gebruik.

Omgekeerd, als de medicatie wordt stopgezet, is er verhoogde kans op terugval. Steeds meer wordt de behandeling van depressie dus uitgebreid: van ademhalingsoefeningen tot mindfulness, van yoga tot  gezonde voeding, en nu ook: running therapie!

Bij één derde van de patiënten zou running therapie effectief helpen! Running  therapie is het therapeutisch inzetten van de ‘rustige duurloop’. Veelal is er nood aan begeleiding, zeker in het begin. Hardlopen is dan niet bedoeld als competitieve aangelegenheid, maar om rustig op  te bouwen, om een ontspannen duurloop van –bijvoorbeeld- een half uur te bereiken.

Running therapie is in Nederland goed ingeburgerd geraakt. Bij één derde van de patiënten zou dit effectief helpen. Dat is best veel, nl. een even hoog succespercentage als medicijnen en therapie!

We deden even rondvraag bij wie kampte met een mentale aandoening, Caroline vertelt haar verhaal als volgt:

“Na mijn echtscheiding zakte ik weg in een depressie. Ik had helemaal geen energie meer. Maar tijdens het hardlopen kon ik mijn hoofd even helemaal afsluiten. Eindelijk stoppen met denken en piekeren. Het feit dat mijn gedachten eindelijk stil werden, was een grote opluchting.”

Sigrid De Buck begeleidt running therapie en vertelt:

“Ik wijs mensen op het belang van goede loopschoenen, een goede houding,… om blessures te vermijden. Ik leer ze ook om ‘mindful’ te lopen, aandacht schenken aan het lopen op zich, de lichamelijke gewaarwordingen, de omgeving,… Door te lopen groeit dan het vertrouwen in de eigen capaciteiten. Mensen met depressie hebben vaak lage verwachtingen over het eigen presteren en hebben vaak een gevoel van hulpeloosheid. Lopen zorgt voor een succeservaring. Bewegen betekent ook een verandering van copingstijl: in plaats van passief afwachten, komt er een actievere benadering van problemen”.

En Burn-out ?

En wat met burn-out? Want burn-out is stevig in opmars. Helaas is dit geen eenduidig gedefinieerde aandoening. Simpel gezegd kunnen we ons er het volgende bij voorstellen: plots is de batterij helemaal leeg. En dan is lopen wel het lààtste waar je aan denkt? Recent schreef Nydia van Voorthuizen het boek ‘Run baby run’. Voor Nydia hielp hardlopen bij het herstellen van een burn-out:

“En dan kwam daar toch altijd weer de magie van het lopen, waarvan ik liggend in mijn bed vergeten was dat ’ie bestond. Eenmaal de juiste cadans gevonden kwam de rust. Alleen die repeterende beweging waar ik zo bekend mee was en het luisteren naar mijn ademhaling. Al zou je willen piekeren, je hoofd loopt automatisch leeg. Tijdens zo’n loopje zag ik opeens de zon weer.”

Rozegeur en maneschijn?

Dus met running therapie een mirakeloplossing gevonden hebben? Neen, helaas niet. Bij onze rondvraag was het volgende een frequente reactie: “Mijn ervaring was dat ik al moe werd van de gedachte alleen al om m’n loopschoenen aan te trekken, laat staan te gaan lopen!”

Bij depressie wordt het nut van hardlopen sterk erkend, maar bij andere mentale aandoeningen (angststoornissen, verslavingen, etc.) is het effect minder goed ‘bewezen’.

Zelfs bij depressie wordt het effect soms in vraag gesteld, recent lazen we:

“Lichamelijke activiteit is veel minder effectief tegen depressie dan vaak wordt aangenomen. Het verband is zwak en er zijn grote individuele verschillen.”            

Taboe?

Bij bevraging kwam de feedback dat men in Nederland al een stuk verder staat dan in België met running therapie. De achterstand werd deels toegeschreven aan het taboe dat er in ons landje nog rust op mentale aandoeningen.

Als conclusie dus de warme aanbeveling om het taboe rond mentale aandoeningen (verder) te slopen én om running therapie volwaardig naast medicatie en klassieke therapie te plaatsen.

Het kost quasi niets. Er zijn weinig risico’s aan verbonden. Baat het niet, dan schaadt het ook niet. En àls het werkt, is het goedkoper en werkt het langduriger.

Sporten als prima medicijn tegen stress en mentale aandoeningen, zonder neveneffecten?

En voor wie vandaag kerngezond is: als sporten een stukje preventie biedt tegen stress en tegen mentale aandoeningen: let’s go for it ?

Sportieve groeten,

Peter

6 gedachten over “Hardlopen: medicijn zonder bijwerkingen?”

  2. Idd heel herkenbaar jaren geleden een burn-out gehad en niet actief met het hardlopen bezig. Nu merk ik dat het helend werkt als ik stress heb of om andere reden zoals een spannende periode waarin beslissinhgen genomen moeten worden die niet altijd gemakkelijk zijn. Als ik dan mijn training gelopen heb voelt alles weer een stuk prettiger en aangenamer voor mij en kan ik alles meer relativeren. Dit had indertijd met de B-O ook misschien geholpen, maar dat weet ik natuurlijk niet echt. Hardlopen is misschien dan toch een goedkope therapie want het lucht wel op.

    Geliked door 1 persoon

  3. Helaas, voor mij werkte het toentertijd niet. Ik heb te maken gehad met depressies en ik heb onder andere runningtherapie en medicatie gehad. Voor beiden geldt dat het weinig zode aan de dijk zette.

    Dat de runningtherapie niet werkte kan mede te maken hebben met een laagdrempelige insteek, die voor iemand die altijd gesport heeft (en ook sport) niet de juiste intensiteit heeft om effect te kunnen hebben.
    Maar hoe dan ook was ik in die jaren wel bezig om het hardlopen wat serieuzer aan te pakken, maar zonder succes. Ik vond er niets aan. Behalve rennen tijdens een evenement, dat vond ik gezellig.
    Ik zag er dus niet tegenop om mijn sportkleding aan te doen en actief bezig te zijn tijdens mijn depressie, maar het sportief bezig zijn droeg voor mij niet bij aan een betere stemming. Maar goed, ik ben geen ‘evidence based’ persoon 😀

    Na jaren niets met hardlopen te hebben gedaan, ben ik vorig jaar een poging gaan doen om het hardlopen op te pakken. En met succes. Tegenwoordig vind ik hardlopen zelfs leuk en ik voel me energiek als ik gerend heb. Maar als ik in een slechte bui ben, ga ik me niet perse beter voelen door te rennen.

    Geliked door 1 persoon

  4. https://www.apa.org/monitor/2011/12/exercise.aspx
    Sinds ongeveer halverwege de vorige eeuw worden mentale problemen behandeld met medicijnen. Het is al lang bekend dat deze medicijnen op de langere duur meer kwaad dan goed doen, en dat je beter kunt gaan bewegen want dat helpt beter en doet meestal geen kwaad (er zijn uitzonderingen).

    Er is aardig wat goede informatie over te vinden op het internet, bijvoorbeeld in de bijgevoegde link. De schadelijkheid van de ‘medicijnen’ is iets waar je echt beroerd van wordt. Twee namen die je voor meer informatie zou kunnen googelen: Peter Gotzsche (met een schuin streepje door de o, maar google vindt hem ook wel zonder) en Peter Breggin. De tweede heeft een boek geschreven over hoe je van de psychiatrische medicijnen af kunt komen: Your drug may be your problem.

    Ik heb geen mentale of psychiatrische problemen, ik wil gewoon gezond ouder worden. Ook daar helpt bewegen bij, daar is vrij veel over bekend. Ieder beetje bewegen is goed; een uur per dag flink bewegen is beter. Het is dan de bedoeling dat je buiten adem raakt, en graag afwisselend steeds een spurtje, en dan weer een stukje rustiger bewegen. Dit kan natuurlijk ook rennend – ik koos de step.

    Steppen heeft enkele voordelen vergeleken met rennen – en ook enkele nadelen, ja, zo gaat dat 😉 Steppen is iets lichter dan rennen: het calorieverbruik ligt tussen fietsen en hardlopen in. Het is een blessure-arme sport. En wat ik er erg aantrekkelijk aan vind: ik krijg de ‘runner’s high’ al tijdens de trip, hoef er niet op te wachten tot ik stop. Die snelle beloning vind ik motiverend. Als ik me niet lekker voel, weet ik dat ik me heel snel na de start beter zal voelen.

    Wat ook helpt, bij steppen, is het tellen: 1, 2, 3, 4, wissel, 1, 2, 3, 4, wissel. Dit stopt het piekeren. Heel snel en effectief. (Mag ook een ander getal zijn 😉 )

    Onderweg kom ik vaak renners tegen, ook van mijn leeftijd en ouder. Soms gaan ze sneller dan ik op de step – wat ik enorm bewonder. Wel vind ik ze vaak enigszins stram, vooral in de schouders. Ik denk dat het belangrijk is om, ter voorkoming van blessures, niet alleen kracht en snelheid, maar ook soepelheid te trainen. Daar bestaan verschillende methodes voor, o.a. yoga. Naar de effectiviteit hiervan voor lichamelijke en mentale gezondheid is nog niet zo veel onderzoek gedaan. Dat komt ook nog wel, verwacht ik.

    Ondertussen rennen/steppen we lekker verder 🙂

    Geliked door 1 persoon

  6. Zooooo een spek naar mijn bek, dit artikel en de comments erop. Persoonlijk word ik ‘high’ van langer en langer, of is het verder en verder, blijven lopen. Tweede deel van een marathon is reaching heaven, of heet dat mediteren? Men zegt: je bent een loper, of je bent het niet. Maybe. Maar ik ben toch behoorlijk overtuigd dat een hele meute mensen the joy of running misloopt, door gewoonweg niet ver genoeg te gaan. En ‘ver’ kun je invullen naar eigen spek en bek.
    Hm. Ik ga het hier niet bij laten…

    Like

Geef een reactie op Ben Reactie annuleren