Beste lezers,

Af en toe vraag ik het me af: “Waarom loop je een marathon?“

Meestal overvalt die vraag me ergens tussen km 33 en km 36.

Maar ook op minder penibele momenten is het een boeiende vraag: wat brengt iemand er toe om mordicus 42 kilometer (en een klets) te willen hardlopen?

De scepticus kan zich er gemakkelijk van af maken: “Omdat er meer dan één vijsje ontbreekt in het Ikea-pakket, daar bovenaan”.

Maar goed, wij willen de vraag iets grondiger beantwoord zien. En wat blijkt? Ene meneer Benjamin Ogles en ene meneer Kevin Masters hebben dit onderzocht. (In: Ogles, Benjamin & Masters, Kevin, “A typology of marathon runners based on cluster analysis of motivations”, Journal of Sport Behavior).

Uit hun onderzoek bij een 1.500-tal marathonlopers, bleek dat er een negental redenen zijn waarom iemand het in zijn of in haar hoofd haalt, om intensief aan hardlopen te doen:

1. “Health Orientation”: om gezond te blijven, om fit te blijven, om de kans op een hartaandoening te verkleinen, etc.

2. “Weight Concern”: om gewicht te verliezen. Of, zoals deze of gene slimmerik het al eens omgekeerd durft te benaderen: om bij gelijkblijvend gewicht méér te kunnen schransen en pintelieren.

3. “Social – Affiliation”: om met andere hardlopers in contact te komen, om samen te trainen, om een “group identity” te delen, etc.

4. “Social – Recognition”: het respect & de bewondering zoeken van anderen, omdat je wil dat anderen opkijken naar je prestaties, om over je prestaties te kunnen vertellen aan vrienden, familie, etc.

5. “Achievement – Competition”: deze spreekt voor zich 🙂 Willen winnen. Hoe kan je sneller, verder, etc. lopen dan de lopers waarmee je jezelf graag vergelijkt?

6. “Achievement – Personal Goals”: je snelheid verbeteren, jezelf pushen, niet met de ambitie om beter te doen dan anderen, maar met de ambitie om zelf beter te worden.

7. “Psychological – Coping”: omdat je een beter humeur krijgt van hardlopen, omdat het helpt tegen negatieve gevoelens (zoals angst, etc.), omdat je tijdens het hardlopen problemen kunt oplossen waar je vast mee zit, etc.

8. “Psychological – Self-Esteem”: omdat het goed is voor je zelfbeeld, voor je zelfvertrouwen, omdat je dan trots bent op jezelf, omdat je mentaal meer controle voelt over je lichaam, etc.

9. “Psychological – Life Meaning”: omdat het een essentieel onderdeel is van je leven, omdat het een stukje zin geeft aan je leven, omdat je je één voelt met de natuur, omdat je jezelf tijdens het hardlopen gelukkig & vredig voelt, etc.

Herkent u een aantal van deze drivers?

Ja? Mooi zo. Want eenvoudig is deze klus natuurlijk niet. Marathonlopers vormen een heterogene groep. Elke hardloper heeft zijn of haar eigen verhaal, en heeft dus ook zijn of haar eigen beweegredenen, om aan de marathonvoorbereiding te beginnen.

Bovenstaande is dus maar een goedbedoelde poging om dit een beetje te groeperen, er zijn nog tientallen àndere (goede) redenen om een marathon te lopen, om er eentje te noemen: omdat je graag een goed doel wil steunen.

De studie van Benjamin Ogles dateert van 2003, en ondertussen is er véél veranderd in de loopsport. Echter, een latere studie van Sima Zach et al. (in 2015), kwam grosso modo tot dezelfde groepering, met hier en daar een kleine nuance; een wezenlijk verschil was er niet.

Vervolgens werd het nog méér tricky, toen er een typologie werd opgesteld: welke types van hardlopers heb je zoal, gebaseerd op hun motivatie?

De volgende 5 types kwamen uit de bus:

1. “Running Enthousiasts”: deze hardlopers worden geprikkeld door àlle motivatoren. Letterlijk élke reden is goed om te hardlopen. Typisch zijn dit iets oudere hardlopers, en meer vrouwen dan mannen, vaak met een sterke sociale oriëntatie.

2. “Lifestyle Managers”: een mix van gezondheid, gewicht beheersen, zelfvertrouwen, en zingeving, domineert bij dit type. Dit type hardloper traint vaker alleen, en traint iets minder kilometers, ook deze groep is overwegend vrouwelijk.

3. “Personal Achievers”: die willen hun persoonlijke doelen bereiken, zonder daarbij competitief uit de hoek te komen tegenover anderen. In deze groep zijn jongeren sterker vertegenwoordigd, de eindtijden liggen iets scherper, en er worden in deze groep meer kilometers getraind. Hier zien we dan weer iets meer mannen.

4. “Personal Accomplishers”: idem als 3, maar ook een sterke focus op zingeving, en op gezondheid. Zij willen hun doelen bereiken, maar minder uitgesproken dan de vorige groep, op de meeste variabelen (aantal kilometers training, etc.) scoort deze groep gemiddeld.

5. “Competitive Achievers”: hier is competitie het codewoord. Hoe meer hoe liever. Een iets jonger publiek, er worden beduidend meer kilometers getraind per week, deze groep traint het vaakst 2 keer op één dag, en hier verschenen méér mannen dan vrouwen op de radar.

Zo, dat zijn ze.

In welke groep zit u ?

Zelf weet ik het niet. Misschien is dat het vervelende van dit onderzoek, dat het aanzet tot hokjesdenken. Maar goed, het is fijn om er even bij stil te staan. Tijdens een wedstrijd word ik eerlijk gezegd niet zo héél graag ingehaald, dat wil ik niet ontkennen :-). M’n droom om ooit onder 3 uur te lopen, wijst op de “achieving”-kant van de zaak. Daarnaast hecht ik ook belang aan gezondheid, gezonde voeding, etc. En zingeving speelt zeker ook een rol, in mijn persoonlijke verhaal. Kortom, ik ben waarschijnlijk een enthousiasteling uit de eerste categorie, die werkelijk élke reden goed vindt om te gaan hardlopen! 🙂

Ook enkele Belgische onderzoekers gingen aan de slag, nl. Steven Vos et. al, “A typology of runners”. Zij kwam tot een gelijkaardige indeling: “(1) ‘traditional/generic runners’, (2) ‘social-competitive runners’, (3) ‘individual fitness runners’, (4) ‘individual-competitive runners’, en (5) ‘companionship runners’”. In hun onderzoek concluderen Steven Vos en zijn mede-onderzoekers: “Although the design of this study is different, our typology shows similarities with results found by Ogles and Masters”.

De vraag is nu natuurlijk of we hier veel mee kunnen aanvangen?

Misschien 🙂

Het negatieve van de hele zaak is m.i. het hokjesdenken, wellicht leidt dat tot veralgemeningen, die verarmen in plaats van verrijken?

Maar het positieve van dit onderzoek is dat het misschien ook mogelijkheden biedt voor coaches, sportclubs, loopgroepen, fabrikanten, etc. om nog beter in te schatten wat de precieze beweegredenen zijn van een hardloper, en hoe hij of zij dan best begeleid wordt?

En van de eerwaarde lezers hoor ik graag of zij zich een beetje herkennen, in het getoonde overzicht?

Zo, dan gaan wij nu de loopschoenen aantrekken.

Met sportieve groeten, en een fijne zondag,

Peter